إِنَّمَا مَثَلُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ مِمَّا يَأۡكُلُ ٱلنَّاسُ وَٱلۡأَنۡعَٰمُ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذَتِ ٱلۡأَرۡضُ زُخۡرُفَهَا وَٱزَّيَّنَتۡ وَظَنَّ أَهۡلُهَآ أَنَّهُمۡ قَٰدِرُونَ عَلَيۡهَآ أَتَىٰهَآ أَمۡرُنَا لَيۡلًا أَوۡ نَهَارٗا فَجَعَلۡنَٰهَا حَصِيدٗا كَأَن لَّمۡ تَغۡنَ بِٱلۡأَمۡسِۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ

جز اين نيست كه زندگي دنيا همانند آبي است كه از آسمان نازل ساختيم، و به اثر آن، گياهاني كه آدميان و چهارپايان از آنها مي‌خورند، با اين آب مخلوط شد، تا اينكه زمين آراسته و زينت بخش گرديد، و ساكنان زمين فكر كردند كه بر آن گياهان دست يافته ‌اند، كه ناگهان فرمان ما در شبي و يا در روزي بر آن گياهان نازل شود، و آنها را طوري درويده گردانيم، كه گويا ديروز در آنجا چيزي وجود نداشته است، دلائل [قدرت خود] را به اين گونه براي مردمي كه مي‌انديشند به تفصيل بيان مي‌كنيم

وَٱللَّهُ يَدۡعُوٓاْ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ

و الله [مردم] را به سوي جايگاه سلامتي فرا مي‌خواند، و هر كسي را كه بخواهد، به راه راست هدايت مي‌كند

۞لِّلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ ٱلۡحُسۡنَىٰ وَزِيَادَةٞۖ وَلَا يَرۡهَقُ وُجُوهَهُمۡ قَتَرٞ وَلَا ذِلَّةٌۚ أُوْلَـٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

براي كساني كه نيكوكاري كردند، پاداش نيك، و زيادتي است [كه ديدار پروردگار شان باشد]، و چهره‌هاي شان را غبار و ذلتي نمي‌پوشاند، اينان اهل بهشت مي‌باشند، و جاودانه در آن مي‌مانند

وَٱلَّذِينَ كَسَبُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ جَزَآءُ سَيِّئَةِۭ بِمِثۡلِهَا وَتَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ مَّا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۖ كَأَنَّمَآ أُغۡشِيَتۡ وُجُوهُهُمۡ قِطَعٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مُظۡلِمًاۚ أُوْلَـٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

و كساني كه مرتكب كارهاي بدي شده ‌اند، جزاي كار بد، همانند آن [بد] است، و بر [چهرة] آنان غبار خواري مي‌نشيند، و براي آنها در برابر [عذاب] الله هيچ پشت و پناهي نيست، و گويا چهره‌هاي شان با پاره‌هايی از شب تار پوشانده شده است، آنان اهل جهنم مي‌باشند، و جاودانه در آن مي‌مانند

وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ مَكَانَكُمۡ أَنتُمۡ وَشُرَكَآؤُكُمۡۚ فَزَيَّلۡنَا بَيۡنَهُمۡۖ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمۡ إِيَّانَا تَعۡبُدُونَ

و روزي كه همگي آنان را حشر كنيم، بعد از آن به كساني كه شرك ورزيده ‌اند مي‌گوييم: شما و معبودان تان بر جاي خود بمانيد، پس ميان آنان [و بتهاي شان] جدايي مي‌افگنيم، و معبودان شان [به آنها] مي‌گويند: شما ما را پرستش نمي‌كرديد

فَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدَۢا بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ إِن كُنَّا عَنۡ عِبَادَتِكُمۡ لَغَٰفِلِينَ

و بين ما و شما همين كافي است كه الله شاهد باشد كه ما از عبادت شما بي‌خبر بوديم

هُنَالِكَ تَبۡلُواْ كُلُّ نَفۡسٖ مَّآ أَسۡلَفَتۡۚ وَرُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّۖ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ

اينجا است كه هركس آنچه را كه پيش فرستاده بود، در مي‎يابد، و به سوي مولاي حقيقي شان باز گردانده مي‌شوند، و آنچه را كه افتراء مي‌كردند، از [نظر] شان گم و نابود مي‌شود

قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ أَمَّن يَمۡلِكُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَمَن يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَيُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۚ فَسَيَقُولُونَ ٱللَّهُۚ فَقُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ

[اى پيامبر!] بگو: چه كسي شما را از آسمان و زمين روزي مي‌دهد؟ يا چه كسي مالك شنوايي و بينايي است؟ و چه كسي زنده را از مرده بيرون مي‌كند، و مرده را از زنده بيرون مي‌آورد؟ و چه كسي مدبر امور است؟ بي درنگ خواهند گفت: الله است، پس بگو: آيا نمي‌ترسيد

فَذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمُ ٱلۡحَقُّۖ فَمَاذَا بَعۡدَ ٱلۡحَقِّ إِلَّا ٱلضَّلَٰلُۖ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ

پس اين الله يكتا پروردگار حقيقي شما است، و [آيا] بعد از حق جز گمراهي چيز ديگري وجود دارد؟ پس چگونه [از حق] روي گردان مي‌شويد

كَذَٰلِكَ حَقَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ فَسَقُوٓاْ أَنَّهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ

به اين گونه كلمة پروردگارت بر فاسقان به حقيقت پيوست كه آنان ايمان نمي‌آورند

قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۚ قُلِ ٱللَّهُ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ

[اي پيامبر!] بگو: آيا كسي از معبودان شما هست كه آفرينش را آغاز كرده و سپس آن را اعاده كند، بگو: اين الله است كه آفرينش را آغاز كرده و سپس آن را اعاده مي‌كند، پس چگونه [از راه حق] منحرف مي‌شويد

قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّۚ قُلِ ٱللَّهُ يَهۡدِي لِلۡحَقِّۗ أَفَمَن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّيٓ إِلَّآ أَن يُهۡدَىٰۖ فَمَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

[اي پيامبر!] بگو: آيا از معبودان شما كسي هست كه به سوي حق هدايت كند؟ بگو: الله به سوي حق هدايت مي‌كند، آيا كسي كه به سوي حق هدايت مي‌كند به پيروي كردن از وي سزاوارتر است، يا كسي كه خودش هدايت نمي‌شود، مگر آنكه او را هدايت كنند، پس شما را چه شده است؟ چگونه داوري مي‌كنيد

وَمَا يَتَّبِعُ أَكۡثَرُهُمۡ إِلَّا ظَنًّاۚ إِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيۡـًٔاۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِمَا يَفۡعَلُونَ

اكثر آنان جز از گمان پيروي نمي‌كنند، و گمان به هيچ وجه [انسان را] از حقيقت بي‎نياز نمي‌گرداند، به يقين الله به آنچه مي‌كنند، دانا است

وَمَا كَانَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ أَن يُفۡتَرَىٰ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن تَصۡدِيقَ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَتَفۡصِيلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا رَيۡبَ فِيهِ مِن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

و اين طور نيست كه اين قرآن از سوي غير الله به دروغ ساخته شده باشد، بلكه تصديق كنندة [كتابهايي است] كه پيش از آن بوده اند، و تفصيل [آن] كتاب است، [و] شكي در آن نيست، [و] از طرف پروردگار جهانيان است

أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ فَأۡتُواْ بِسُورَةٖ مِّثۡلِهِۦ وَٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

آيا مي‌گويند: آن را [از خود] افترا كرده است؟ بگو: اگر راست مي‌گوييد، [يك] سورة همانند آن را بياوريد، و جز الله هر كسي را كه مي‌توانيد به [كمك] بخوانيد

بَلۡ كَذَّبُواْ بِمَا لَمۡ يُحِيطُواْ بِعِلۡمِهِۦ وَلَمَّا يَأۡتِهِمۡ تَأۡوِيلُهُۥۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلظَّـٰلِمِينَ

بلكه آنان چيزي را تكذيب نمودند، كه به آن علم نداشتند، و هنوز تأویل آن براي شان نيامده است[1]، و به همين گونه كساني كه پيش از آنان بودند، نيز تكذيب نمودند، پس بنگر كه عاقبت تكذيب كنندگان چگونه بود

وَمِنۡهُم مَّن يُؤۡمِنُ بِهِۦ وَمِنۡهُم مَّن لَّا يُؤۡمِنُ بِهِۦۚ وَرَبُّكَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ

از آنان كسي هست كه به [اين قرآن] ايمان مي‌آورد، و از آنان كسي هست كه به آن ايمان نمي‌آورد، و پروردگار تو به مفسدان داناتر است

وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَلَكُمۡ عَمَلُكُمۡۖ أَنتُم بَرِيٓـُٔونَ مِمَّآ أَعۡمَلُ وَأَنَا۠ بَرِيٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ

و [اى پيامبر!] اگر [مشركان] تو را تكذيب كردند، بگو: عمل من براي من، و عمل شما براي شما است، شما از آنچه كه من مي‌كنم بيزاريد، و من از آنچه كه شما مي‌كنيد [كه شرك آوردن به الله يكتا باشد] بيزارم،

وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُونَ إِلَيۡكَۚ أَفَأَنتَ تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ وَلَوۡ كَانُواْ لَا يَعۡقِلُونَ

و [اى پيامبر!] از آنان كساني هستند كه به تو گوش فرا مي‌دهند، آيا تو مي‌تواني اشخاص كَر را بشنواني ولو آنكه انديشه نكرده باشند

وَمِنۡهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيۡكَۚ أَفَأَنتَ تَهۡدِي ٱلۡعُمۡيَ وَلَوۡ كَانُواْ لَا يُبۡصِرُونَ

و از آنان كساني هستند كه به طرف تو مي‌نگرند، و آيا تو كوران را ولو آنكه نمي‌بينند، مي‌تواني رهنمايي كني

إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ ٱلنَّاسَ شَيۡـٔٗا وَلَٰكِنَّ ٱلنَّاسَ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ

به درستى الله بر مردم هيچ ستمى نمي‌كند، و ليكن مردم به خود ستم مي‌كنند

وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ كَأَن لَّمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّنَ ٱلنَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيۡنَهُمۡۚ قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ

و روزي كه [الله] آنان را حشر مي‌كند، گويا جز ساعتي از روز كه يكديگر را بشاسند، [در دنيا] درنگ نكرده ‌اند، به يقين كساني كه ديدار الله را تكذيب كرده ‌اند، زيانكار گرديده و هدايت نشده ‌اند

وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعۡضَ ٱلَّذِي نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ ٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا يَفۡعَلُونَ

و [اي پيامبر!] اگر بعضي از چيزهايی را كه براي آنان وعده مي‌دهيم، براي تو نشان بدهيم، يا تو را بميرانيم، به هر حال بازگشت شان به سوي ما است، [و] سپس الله بر آنچه كه مي‌كنند، شاهد است

وَلِكُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولٞۖ فَإِذَا جَآءَ رَسُولُهُمۡ قُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ

و براي هر امتي پيامبري است، و چون پيامبر شان بيايد، ميان آنها به عدالت داوري مي‌شود، و بر آنها ستم نمي‌شود

وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

و مي‌گويند: اگر راست مي‌گوييد اين وعدة [نزول عذاب] چه وقت است

قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي ضَرّٗا وَلَا نَفۡعًا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۗ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌۚ إِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ فَلَا يَسۡتَـٔۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ

[اي پيامبر!] بگو: من مالك ضرر و فائدة يراي خود نمي‌باشم، مگر چيزي را كه الله بخواهد، براي هر امتي مدت زمان محدودي است، و چون مدت وزمان شان فرا رسد، نه ساعتي به تأخير مي‌افتند، و نه ساعتي پيشي مي‌گيرند

قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُهُۥ بَيَٰتًا أَوۡ نَهَارٗا مَّاذَا يَسۡتَعۡجِلُ مِنۡهُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ

[اي پيامبر!] بگو، برايم خبر دهيد كه اگر عذاب او به شب و يا به روز به شما برسد، اين مجرمان چه چيزي را از او به شتاب مي‌خواهند

أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ ءَامَنتُم بِهِۦٓۚ ءَآلۡـَٰٔنَ وَقَدۡ كُنتُم بِهِۦ تَسۡتَعۡجِلُونَ

آيا پس از آنكه [عذاب] واقع شود، ايمان مي‌آوريد، و حال آنكه به شتاب آن را مي‌طلبيديد

ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡخُلۡدِ هَلۡ تُجۡزَوۡنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ

بعد از آن به كساني كه ستم كرده ‌اند گفته مي‌شود كه عذاب ابدي را بچشيد، آيا جز در برابر آنچه مي‌كرديد، كيفر داده مي‌شويد

۞وَيَسۡتَنۢبِـُٔونَكَ أَحَقٌّ هُوَۖ قُلۡ إِي وَرَبِّيٓ إِنَّهُۥ لَحَقّٞۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ

و [اي پيامبر!] از تو مي‌پرسند آيا آن وعده راست است، بگو: آري، به پروردگارم قسم به يقين كه راست است، و شما عاجز كننده نمي‌باشيد