وَقَالَ مُوسَىٰ يَٰقَوۡمِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ فَعَلَيۡهِ تَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّسۡلِمِينَ
موسي گفت: اي قوم من! اگر به الله ايمان آورده ايد، و اگر مسلمان هستيد، بر او توكل نماييد
فَقَالُواْ عَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡنَا رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّـٰلِمِينَ
و آنها گفتند: بر الله توكل كرديم، پروردگارا! ما را [دستخوش] فتنة اين قوم ستمگر قرار مده
وَنَجِّنَا بِرَحۡمَتِكَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
و به رحمت خود ما را از [شر] گروه كافران نجات بده
وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوۡمِكُمَا بِمِصۡرَ بُيُوتٗا وَٱجۡعَلُواْ بُيُوتَكُمۡ قِبۡلَةٗ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
و به موسي و برادرش وحي فرستاديم كه براي قوم خود به مصر خانههايی آماده كنيد، و خانههاي خود را عبادتگاه قرار دهيد، و نماز را برپا داريد، و مؤمنان را بشارت بده
وَقَالَ مُوسَىٰ رَبَّنَآ إِنَّكَ ءَاتَيۡتَ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَأَهُۥ زِينَةٗ وَأَمۡوَٰلٗا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِكَۖ رَبَّنَا ٱطۡمِسۡ عَلَىٰٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ وَٱشۡدُدۡ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُواْ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
و موسي گفت: پروردگارا! تو به فرعون و اطرافيانش در زندگي دنيا زينت و مالهاي بسياري دادهاي، پروردگارا، تا بدين وسيله [مردم را] از راه تو گمراه كنند، پروردگارا، اموال شان را نابود كن، و دلهاي شان را سخت بگردان، كه ايمان نياورند، تا [زماني كه] عذاب دردناك را ببينند
قَالَ قَدۡ أُجِيبَت دَّعۡوَتُكُمَا فَٱسۡتَقِيمَا وَلَا تَتَّبِعَآنِّ سَبِيلَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ
الله فرمود: دعاي شما قبول شد، پس استقامت كنيد، و از راه كساني كه نميدانند، پيروي نكنيد
۞وَجَٰوَزۡنَا بِبَنِيٓ إِسۡرَـٰٓءِيلَ ٱلۡبَحۡرَ فَأَتۡبَعَهُمۡ فِرۡعَوۡنُ وَجُنُودُهُۥ بَغۡيٗا وَعَدۡوًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَدۡرَكَهُ ٱلۡغَرَقُ قَالَ ءَامَنتُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱلَّذِيٓ ءَامَنَتۡ بِهِۦ بَنُوٓاْ إِسۡرَـٰٓءِيلَ وَأَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
و بني اسرائيل را از دريا گذرانديم، و فرعون و لشكريانش از راه تجاوزكارى و دشمني آنان را دنبال كردند، چون در شرف غرق شدن قرار گرفت، گفت: ايمان آوردم كه معبودي نيست مگر كسي كه بنياسراييل به او ايمان آوردهاند، و من از مسلمانان ميباشم
ءَآلۡـَٰٔنَ وَقَدۡ عَصَيۡتَ قَبۡلُ وَكُنتَ مِنَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
[به فرعون گفته شد] آيا اكنون؟ در حالي كه پيش از اين نافرماني كردي، و از مفسدان بودي
فَٱلۡيَوۡمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنۡ خَلۡفَكَ ءَايَةٗۚ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ عَنۡ ءَايَٰتِنَا لَغَٰفِلُونَ
پس امروز جسد تو را بيرون ميافكنيم، تا براي كساني كه بعد از تو ميآيند، عبرتي باشي؛ زيرا بسياري از مردم از آيات ما غافل هستند
وَلَقَدۡ بَوَّأۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَـٰٓءِيلَ مُبَوَّأَ صِدۡقٖ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ فَمَا ٱخۡتَلَفُواْ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
و به راستي كه ما بني اسرائيل را در جايگاه خوبي قرار داديم، و از [چيزهاي] پاكيزه براي آنها روزي داديم، و [در بارة محمد ] اختلاف نكردند، مگر بعد از آنكه علم براي شان رسيد[1]، به يقين پروردگار تو روز قيامت ميان شان در بارة آنچه كه بر سر آن اختلاف ميكردند، قضاوت خواهد كرد
1- ـ بعد از آنكه قرآن كريم براى شان رسيد، زيرا آنان به مبعوث شدن پيامبر علم داشتند.
فَإِن كُنتَ فِي شَكّٖ مِّمَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ فَسۡـَٔلِ ٱلَّذِينَ يَقۡرَءُونَ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكَۚ لَقَدۡ جَآءَكَ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
و اگر در آنچه بر تو نازل كرديم، در شك هستي، پس از كساني كه پيش از تو كتاب [آسماني] را ميخواندند، بپرس، به يقين كه حق از جانب پروردگار تو بر تو نازل شده است، پس از شك كنندگان مباش
وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
و از كساني مباش كه آيات الله را تكذيب كردند، كه از زيانكاران خواهي بود
إِنَّ ٱلَّذِينَ حَقَّتۡ عَلَيۡهِمۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ
همانا كساني كه حكم پروردگار تو بر آنها تعلق گرفته است، ايمان نميآورند
وَلَوۡ جَآءَتۡهُمۡ كُلُّ ءَايَةٍ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
اگرچه تمام آيات [و معجزات] براي آنها برسد، تا آنكه عذاب دردناك را ببينند
فَلَوۡلَا كَانَتۡ قَرۡيَةٌ ءَامَنَتۡ فَنَفَعَهَآ إِيمَٰنُهَآ إِلَّا قَوۡمَ يُونُسَ لَمَّآ ءَامَنُواْ كَشَفۡنَا عَنۡهُمۡ عَذَابَ ٱلۡخِزۡيِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ
پس چرا هيچ شهري نبود كه مردم آن [در وقت نزول عذاب] ايمان بياورند، و ايمان [اهل] آن شهر براي شان فائدة ببخشد، مگر قوم يونس، كه چون ايمان آوردند، عذاب ذلت بار را در زندگي دنيا از آنان برطرف ساختيم، و آنان را تا مدتي برخوردار ساختيم
وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَأٓمَنَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ كُلُّهُمۡ جَمِيعًاۚ أَفَأَنتَ تُكۡرِهُ ٱلنَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ
و اگر پروردگار تو ميخواست، به يقين تمام كساني كه در روي زمين هستند ايمان ميآوردند، آيا تو مردم را مجبور ميسازي كه ايمان بياورند
وَمَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تُؤۡمِنَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَيَجۡعَلُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَعۡقِلُونَ
و هيچ كس نميتواند بدون اذن الله ايمان بياورد، و او پليدي را بر كساني قرار ميدهد كه نميانديشند
قُلِ ٱنظُرُواْ مَاذَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَمَا تُغۡنِي ٱلۡأٓيَٰتُ وَٱلنُّذُرُ عَن قَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ
[اي پيامبر به كافران] بگو: بنگريد كه در آسمانها و زمين چه چيزهايي است، ولي دلائل و هشدارها به حال كساني كه ايمان نميآورند، فائدة ندارد
فَهَلۡ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثۡلَ أَيَّامِ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِهِمۡۚ قُلۡ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ
پس آيا [اينها] جز همانند روزگار كساني كه پيش از اينان بودند، به انتظار چيز ديگري هستند، [اى پيامبر!] بگو، منتظر باشيد، كه من نيز با شما از منتظران ميباشم
ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنَا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۚ كَذَٰلِكَ حَقًّا عَلَيۡنَا نُنجِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
بعد از آن، پيامبران خود، و كساني را كه ايمان آورده اند، نجات ميدهيم، اين گونه بر ما است كه مؤمنان را نجات بدهيم
قُلۡ يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمۡ فِي شَكّٖ مِّن دِينِي فَلَآ أَعۡبُدُ ٱلَّذِينَ تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِنۡ أَعۡبُدُ ٱللَّهَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُمۡۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
[اي پيامبر!] بگو: اي مردم! اگر از [حقانيت] دين من در شك هستيد، پس [بدانيد] كساني را كه شما به جاي الله ميپرستيد، نميپرستم، بلكه معبودى را ميپرستم كه شما را ميميراند، و مأمور شدهام كه از مؤمنان باشم
وَأَنۡ أَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفٗا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
و [به من امر شد كه] به دين يكتا پرستي روي آور، و از مشركان مباش
وَلَا تَدۡعُ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَۖ فَإِن فَعَلۡتَ فَإِنَّكَ إِذٗا مِّنَ ٱلظَّـٰلِمِينَ
و به جز از الله چيزي را مخوان كه نه به تو نفع ميرساند و نه ضرر، و اگر چنين كني، پس به يقين در اين صورت از ستكاران خواهي بود
وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِۦۚ يُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
و اگر الله تعالى زياني به تو برساند، به جز او هيچ كس نميتواند آن را بر طرف كند، و اگر ارادة خيري را براي تو داشته باشد، هيچ كس مانع فضل او شده نميتواند، واو فضل خود را به هركس از بندگان خود كه بخواهد ميرساند، و او آمرزندة مهربان است
قُلۡ يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۖ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِوَكِيلٖ
[اي پيامبر!] بگو: اي مردم! به تحقيق كه حق از جانب پروردگار تان براي شما آمد، پس كسي كه هدايت شود، همانا به فائدة خود هدايت شده است، و كسي كه گمراه شود، به ضرر خود گمراه شده است، و من بر شما نگهبان نيستم
وَٱتَّبِعۡ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيۡكَ وَٱصۡبِرۡ حَتَّىٰ يَحۡكُمَ ٱللَّهُۚ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡحَٰكِمِينَ
و [اى پيامبر!] از آنچه كه بر تو وحي ميشود، پيروي كن، و شكيبا باش، تا اينكه الله داوري كند، و او بهترين داوران است
الٓرۚ كِتَٰبٌ أُحۡكِمَتۡ ءَايَٰتُهُۥ ثُمَّ فُصِّلَتۡ مِن لَّدُنۡ حَكِيمٍ خَبِيرٍ
الف، لام، را[1]، اين كتابي است که آيات آن استوار شد، و سپس از جانب ذات با حكمت آگاه بيان گرديد
1- ـ اين حروف به نام حروف مقطعه ياد مىشوند.
أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۚ إِنَّنِي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ وَبَشِيرٞ
كه جز الله را نپرستيد، و من از جانب او هشدار دهنده، و بشارت دهندة براي شما ميباشم
وَأَنِ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّكُمۡ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيۡهِ يُمَتِّعۡكُم مَّتَٰعًا حَسَنًا إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى وَيُؤۡتِ كُلَّ ذِي فَضۡلٖ فَضۡلَهُۥۖ وَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٖ كَبِيرٍ
و اينكه از پروردگار خود طلب آمرزش نماييد، و سپس به درگار او توبه كنيد، تا شما را به بهرۀ نيكي تا مدت معيني بهرهمند سازد، و به هر صاحب فضيلتي پاداش فضيلتش را بدهد، و اگر روي گردان شويد، من بر شما از عذاب روز بزرگ ميترسم
إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
بازگشت شما به سوي الله است، و او بر هر چيزي توانا است